Lost Ham United Ep3; Leeds United FC

1960'lı yıllara damga vurup bugün kaybolan birçok takım biliyoruz. Bu bölüm haliyle son bulmaz. Ancak bırakın 60'lı yılları, milenyum'un başında bir hayli başarılı olupta bugün kaybolan bir takımı bulmak zor, üstelik Ada'da bir hayli zor. Çünkü bilhassa Adadaki futbol kulüplerin ekonomik girdi ve teşkilatlanmalarının Avrupadaki birçok kulübe göre taşra şirketi gibi kaldığını görebiliyoruz. Bugün, farz-ı mahal Fransa, İtalya ve İngiltere'den "denk" takımları seçip bunların ekonomik ve sosyo açılımlarını incelediğimizde ortada birçok farklılıklar görüyoruz. Ekonomik yapılanma, altyapı uygulamaları, şirket halleri ve konsorsiyumlar gibi olağanca olmayan birçok farklılıklar bunlar. İşte bu bağlamda Leeds United gibi bir kulübün 2001 yılında Şampiyonlar ligi yarı finali oynadığı halde, bugün neden sportif başarısızlık ve dolayısı ile finansal kayıpları içerisinde olduğunu anlamak zor elbet. Ama açıklanabilir.

Leeds United kulübü 1969 yılındaki ezici şampiyonluğundan sonra, şehrin kulübe ve futbola bakış açısı inanılmaz değişmiştir. Tam bir sene sonra kulüp tüzüğünde olmadığı halde Leeds kulübü İrlanda ve İngiltere'nin farklı yerlerinde altyapı okulları açmaya başlamıştır. Hemen belirteyim, ezeli rakip Manchaster United bile Manchaster dışındaki ailk altyapı okulunu 1989'da açmıştır. Bu örnek bile Leeds United kulübünün altyapıya ne kadar değer verdiğinin kanıtıdır. Nitekim Leeds United kulübü ilerleyen senelerde İngiliz ligine tabiri cazise ambargo koymuş ezici oyun üsütünlüğüne rağmen özellikle 71 ve 72 senesinde Premier ligini akıl almaz hatalarla kaybetmişlerdir. Bu kayıplara rağmen 1973 senesindeki Sunderland'e sattıkları meşhur transferler yani Mattehws, Gill gibi oyuncu kayplarına rağmen 1974 senesinde gelen şampiyonluk tamami ile altyapının bir ürünüdür.

Birçok kişinin bilmediği gibi Eric Cantona'nın gibi bir oyuncuyu tam 16 yaşındayken altyapıya sokup o dönem ailesinin çalışma izni alamadığı gerekçesi ile tekrar Auxerre kulübüne katılmasını sağlayan kulüp Leeds United'dır. Ve o dönem bırakın Fransa'da oyuncu izlemeyi Türkiye'ye gelip Beşiktaş'ın atom karıncası Rıza'yı transfer etmek için girişimlerde bulunmuşlardır.

İngiltere ligi Premier ligi olmadan önce birçok oyuncuyu İngiltere ligi piyasasına çıkaran Leeds kulübü 1988 yılında bir alt lige düşse de tam iki yıl sonra Fowler, Martyn gibi oyuncuları sayesinde tekrar şampiyon olmuş ama derin bir darbe almıştır. Kiralık olarak oynadıkları stadı alma girişimlerinde bulunmuşlar ve buraya akıttıkları 29 milyon pound sayesinde İngiltere dışındaki altyapıları kapatmak zorunda kalmışlardır. Ancak yine de bu onlar için sorun olmamış Rio Ferdinand, Robbie Keane, Hasselbaink, Harry Kewell, Dacourt, Alan Smith, Viduka, Kelly gibi oyuncuları ve dahasını tam drt sene içerisinde Premier ligine kazandırmış ve bu kazanç onları Şampiyonlar liginde yarı finale kadar taşımıştır.

İşte tam bu noktada yani 2000'li yılların başında Leeds kulübünde olan olaylar tam bir muammadır. Kulübe altı yıl içerisinde giren para 180 milyon pound olmasına rağmen Leeds kulübü 2003 yılında iflas bayrağını çeker. Kimi kaynaklar paranın başka kaynaklara aktarıldığını, kimi kaynaklar ise kulübün zaten 1980'li yılların başından beri borçlu olduğunu yazıyor. Bunların hiçbiri doğrulanmadı.

Nitekim kulübün öz kaynakları birer birer tükenince FA tarafından zorla satılmak istendi. Bulgarlar konsorsiyum oluşturarak almak istedi ama bataklığın derinliğini görünce çekilmek zorunda kaldılar. Ve o hazin 2005-06 yılında 10 puanı slinen Leeds oyucuların maaşını dahi ödemekte zorluk çekince alt lige düşmekten kurtulamadı. Bugün Premier liginin üçüncü alt kademesinde oynuyorlar. Çok sevdiğim İskoç adam Gordon Strachan'ın o dönem oynadığı Leeds kulübü ile ilgili verdiği demeci paylaşalım;

"... o yıllar Leeds için inanılmazdı. Düşünebiliyor musunuz Liverpool deplasmanına gitmeden önce şehirdeki büyük bahisçilere uğrar kazanacağımıza dair bahis oynardım. Nitekim bol bol kazandık. Ama Merseyside tarafı çok üstündü, Arsenal ve Manchaster de öyleydi. Ligde dördüncü olduğumuz sene bile çok iyi primler veren kulüp şampiyon olduğumuz sene yüzümüze bakmadı bile. Hatta kendimize kulüp bulursak bizim için iyi olacağı söylenmişti.." Gordon Strachan