Steve Bloomer ve Marka Savaşları Ep1/2

Steve Bloomer futbol tarihinin bugün çok örneğine rastlayacağımız örneklerinden farklı olmasa da, muadili top peşinde koşturmaktan farkı olmayan bir yıldız olmasının yanında dünya çapında üne kavuşmuş ilk futbolcu olduğu aşikardır. Ancak Blommer'ın kişisel yaşamı ve hikayesi bugün bir çok futbol oyuncusunun paralelliğinde değil, Dünya savaşlarına rast gelen kariyeri ve hapishane hayatı, başka bir ülkede esir hayatı yaşamış olması yazının ilk cümlesini mantıksız bir hale getirebilir zira. Konuyu açmakta fayda var.

Steve Bloomer Derby County gibi İngiliz futbol tarihinin eski göz ağrısı bir kulüpte santrafor mevkisinin oluşmasında ve "klasik İngiliz tertibi" anlayışının yerleşmesinde etkisi bulunan bir santraforken, bir dönem futbolu bırakarak ulusal kriket takımında oynamaya başlamıştır (1892).

Hakkında herhangi bir görsel mecra yok Bloomer için. Lakin, Steve Bloomer hakkında Dixie Dean'in santrafor içgüdüsünün ve gol atma becerisinin Bloomer tarafından perkinleştiği bilinen bir olgudur. Keza, Steve Bloomer genç yaşta futbolu bırakmasına rağmen İngiliz futbol liglerinde bugüne değin en çok gol atan 3.futbolcu olduğunu biliyoruz.

Nitekim Steve Bloomer'ın kariyeri ve uluslararası ünü malesef attığı gollerle değil, o dönem futbol endüstrisini ve gereçlerini üreten Acme Thunderer şirketinin gelişen futbol endüstrisini Avrupanın diğer ülkelerine yaymak amacıyla ortaya attığı Steve Bloomer karakteri nedeniyle Bloomer ilk olarak İspanya'nın Real Union takımını çalıştırmaya yollanmış ve nitekim bu şirketin bu politikası meyvelerini vermiştir.

Bugünlerde bile böylesi görülmeyen pazarlama-sermaya yönetimi politikası sayesinde, şirket İngilterede sahip olduğu pazarın hemen hemen aynısını İspanya elde etmiştir. Steve Bloomer'ın bask bölgesi takımı Real Union'a gitmesinin sebebi ise oldukça açıktır. Kaleci eldiveninden tutun, kullanılan futbol toplarına, hakem düdüğü malzemelerinin, henüz endüstri/pazar haline gelmemiş İspanya futbolunda Baskların elde etmiş olmasını gören kraliyet takımları daha fazla para vererek İngiltere'den bu malzemeleri satın almış ve Bloomer görevinde başarılı olmuştur.

Ancak Real Union takımı kuzey divizyonunda ilk sırayı almışken, Steve Bloomer'ın Birinci dünya savaşında iken Britannia Berlin 92 takımını çalıştırdığı ve Almanya'da mahkumiyet gördüğü gerekçesi ile İngiltereye teslim edilmesinden dolayı Steve Bloomer ada'ya tekrar dönüş yapmştır.

Tarih kitapları ve doğruluğundan şüphe edilmeyen(!) Wikipedia'da bu olayın genel geçerliliği mesnet olacak bir bilgi olmaksızın kabul edilirken Steve Bloomer'ın biyografisinde bu olaydan hiç bahsedilmemesi ayrı bir ironi oluşturur.

Bu öyle bir ironik bir durumdur ki, Ada'nın doğusunda hızla yükselen faşizm dehlizinde bulunan Almanya'da da futbol hızla yükselişe geçmiş, ancak Rusya'daki(St. Petersburg, 1931) topçu piyadesine su geçirmez taban yapmakla meşgul olan Adi Dassler adlı ticaret adamı Almanya'da liglerin süresiz iptal oluşunu fırsat bilerek kurduğu pazarın etkisi ile iyi ilişkiler bulunan İtalya ile sağlamlandırmış ve sonraki hedefini Amerika olarak belirlemiştir. Savaş sırası ilişkiler sendromuna yakalanan yahudi iş adamı Dassler, Adolf Hitler ile kurulan iyi ilişkiler ve ailesi, akrabalarının can sağlığı ve emniyeti konusunda güvence alır almaz Almanya'da kalmaya ikna olur.

Nitekim bunu fırsat bilen İngiliz tüccarlar Steve Bloomer'ı ilk olarak Amerika kıtasına yollayarak pazar gücünü keşfetme ve geliştirme yolunu dener. Ancak (bu kısımdaki tarihi bilgiler net ve detaylı değildir) Steve Bloomer Amerika'da yaşanan ekonomik hüsran ve çöküş yüzünden yeni dünya ülkerine yollanmak ister. Nitekim Henüz İngiltere boyunduruğunda bulunan Avustralya ve Yeni Zelenda'ya İngiltere Kraliyeti adına futbol ligi kurmak için yollanır(!).

İki yıl burada kalan Bloomer ve arkadaşları Avustralya'da istenilen hedefe ulaşalılamadığı gerekçesi ile ülkesine geri döner. Ancak bu da bir yalandır. Çünkü 1939 yılında İngiltere'nin girdiği çelik endüstrisi krizi nedeniyle çelik üretimi iki yıl boyunca savaş hükümeti'nin tekeline girmiş, üretimler geçici olarak savaş endüstrisine kanalize olduğu için Acme Thunderer şirketi futbol endüstrisinde kaybolan bir şirket olmuştur. Nitekim bu şirket şu an sadece İngiltere ligleri adına hakem düdüğü üretmektedir*.

*Serinin diğer yazısında gelişen futbol endüstrisinde bugüne değin yaşanan ilginç olaylar ve Fifa'nın ne bu tekelleşen şirketler adına nasıl hizmet verdiği, sağlıksız kararların futbola nasıl etki ettiği olacak.